Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

	Przewodniczący:	SSA Irena Mazurek
	Sędziowie:	SSA Janina Czyż (spr.) SSA Barbara Gonera
	Protokolant	st.sekr.sądowy Małgorzata Leniar

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku A. T.

z udziałem zainteresowanego (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o ustalenie obowiązku ubezpieczenia

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 15 listopada 2012 r. sygn. akt IV U 1828/11

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

Sygn. akt III AUa 72/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. decyzją z dnia
15 września 2011 r. ustalił, że wnioskodawczyni A. T. nie podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu jako pracownik w (...)w okresie od dnia 1 września
2010 r. do dnia 31 stycznia 2011 r., bowiem zawarta umowa o pracę zmierzała do obejścia prawa i spowodowania, że wnioskodawczyni nie podlegałaby ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Za podstawę wydania decyzji tej treści organ rentowy wskazał, że wnioskodawczyni z dniem 1.09.2010 r. została wyrejestrowana z ubezpieczenia jako pracownik (...), dokonanie ponownego zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia po otrzymaniu decyzji z dnia 16.11.2010 r. stwierdzającej podleganie przez wnioskodawczynię ubezpieczeniu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i brak na listach obecności poświadczenia pracy przez wnioskodawczynię oraz nie przedłożeniu list obecności oraz fakt, że (...) którego (...) na podstawie umowy o pracę z dnia 3.09.2010 r. została wnioskodawczyni, zaczęło funkcjonować od 1.02.2011 roku.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz umorzenia postępowania w tym zakresie i podniosła, że dokumentacja pracownicza i ubezpieczeniowa uzasadnia fakt podlegania odwołującej się ubezpieczeniom: emerytalnemu, chorobowemu, rentowemu i wypadkowemu w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie
z tych samych przyczyn, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie wyrokiem z dnia 15 listopada 2012 r. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w J. w ten sposób , że ustalił , iż wnioskodawczyni A. T. podlegała ubezpieczeniom : emerytalnemu , rentowemu , chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia jako pracownika u płatnika(...)w okresie od 01.09.2010 r. do 31.01.2011 r.

Rozpoznając odwołanie w oparciu o zebrany materiał dowodowy sprawy ustalił, że ubezpieczona A. T. była zatrudniona w (...)w okresie od dnia 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. jako (...)w (...)im. (...)w B., a następnie od 1 września 2010 r. do dnia 26 lipca 2011 r. jako (...) (...)” w J. w wymiarze pełnego etatu za wynagrodzeniem 1.317 zł brutto wraz z dodatkiem funkcyjnym 300 zł - po uruchomieniu (...).

Umowę o pracę strony zawarły z datą wsteczną na dzień 3 września
2010 r. W dniu 24 listopada 2010 r. wnioskodawczyni uzyskała pełnomocnictwo do reprezentowania Prezesa (...) M. H.przed władzami i instytucjami (przedsiębiorstwami
w celu zorganizowania (...)).

W dniu 7 marca 2011 r. ubezpieczona zgłosiła do ewidencji (...) (...) w J., przy ulicy (...).

Z dniem 13 października 2011 r. (...) (...) w J. zostało wykreślone z ewidencji (...).

Dalej Sąd ustalił, że ubezpieczona podjęła pracę jako(...) (...) we wrześniu 2010 r., przy czym na początku do jej obowiązku należało zorganizowanie tego(...)na terenie J..

Do wnioskodawczyni należało wynajęcie lokalu, jego remontu, wyposażenie (...), uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności (...) na terenie Gminy J..

Miejscem pracy wnioskodawczyni była siedziba (...), a wynagrodzenie za pracę zostało z uwagi na trudności finansowe (...) wypłacone w grudniu 2010 r.

Wnioskodawczyni funkcję (...)sprawowała od września 2010 r. do 26 lipca 2011 r. tj. do czasu zwolnienia jej przez (...) na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 kp.

Sąd ustalił, że zawarta pomiędzy stronami umowa o pracę miała cechy stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 kp.

Z uwagi na to, że wnioskodawczyni była pracownikiem wobec tego stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. 2009 r. Nr 205, poz. 1587 z późn. zm.) podlegała ubezpieczeniom społecznym.

W ocenie Sądu umowa o pracę nie zmierzała do obejścia prawa (art. 58 § 1 w zw. z art. 300 kp) ani nie została zawarta dla pozoru (art. 83 kp w zw. z art. 300 kp). Wnioskodawczyni jako pracownik podlegała ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia jako pracownik u płatnika (...)w okresie od dnia 1 września 2010 r. do dnia 31 stycznia 2011 r.

W podstawie prawnej rozstrzygnięcia Sąd wskazał także przepis art. 477 ¹⁴ § 2 kpc.

Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie z dnia 15.11.2012 r. pozwany organ rentowy zaskarżył apelacją zarzucając naruszenie art. 233 kpc oraz art. 6 ust. 1, art. 12 ust. 1 , art. 13 pkt 1 ustawy
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) w związku z art. 22 i art. 26 kpc, co doprowadziło do ustalenia, że A. T. podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia jako pracownik u płatnika - (...)
w okresie od dnia 1 września 2010 r. do dnia 31 stycznia 2011 r. i wniósł
o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Apelujący zarzucił, że materiał dowodowy sprawy nie daje podstaw do stwierdzenia, że pomiędzy stronami istniał stosunek pracy.

(...), gdzie wnioskodawczyni została zatrudniona w charakterze (...) nie istniało, rozpoczęło swoją działalność dopiero od 1.02.2011 r. Ubezpieczona nie miała ustalonych godzin pracy. Nie świadczyła pracy w miejscu wpisanym w umowie, jak również (...) nie posiadało środków na wypłatę wynagrodzenia.

Nadto organ rentowy wskazał, że z materiału dowodowego nie wynika
w jaki sposób pracodawca sprawował kierownictwo nad ubezpieczoną.

Według organu rentowego o fikcji zatrudnienia jako pracownika świadczą także inne okoliczności a mianowicie to, iż wnioskodawczyni została wyrejestrowana z ubezpieczeń społecznych jako pracownik od 1.09.2010 r. w złożonym w dniu 7.09.2010 r. dokumencie ZUS ZUA, a następnie ponownie zgłoszona do takiego ubezpieczenia od 1.09.2010 r. tyle, że dokument ZUS ZUA złożyła w Oddziale w dniu 19.11.2010 r,. przy czym data złożenia tego dokumentu zbiega się z otrzymaniem przez wnioskodawczynię decyzji o podleganiu ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Okoliczności te wskazują, że strony nie zamierzały i nie miały możliwości realizowania obowiązków wynikających z umowy o pracę, mając świadomość tworzenia fikcji dla potrzeb zwolnienia wnioskodawczyni z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja organu rentowego jest uzasadniona o ile skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji .

Przedmiotem sporu jest podleganie ubezpieczeniu społecznemu wnioskodawczyni A. T. w okresie od 1.04.2010 r. do 31.01.2011 r. z tytułu umowy o pracę .

Zatem ten okres winien być wyjaśniony przez Sąd co do świadczenia pracy w rozumieniu art. 22 § 1 kp .

Postępowanie przed Sądem I instancji nie wyjaśnia dostatecznie czy w tym spornym okresie wnioskodawczyni faktycznie świadczyła pracę zgodnie z zawartą umową o pracę z dnia 3.09.2010 r.

Przede wszystkim stwierdzić należy , że ustalenia Sądu , że wnioskodawczyni pełniła obowiązki (...)od września 2010 r. jest sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym , gdyż (...) w tym czasie nie istniało.

Zatem ustalenia przez Sąd I instancji wymagało z jakiego powodu wnioskodawczyni została zatrudniona w charakterze (...)podmiotu , który nie istniał . Wyjaśnienia wymagały też inne okoliczności związane z zawarciem tej umowy co odnieść też należy do :

- wstecznej daty jej zawarcia , czy praca rzeczywiście była świadczona od dnia 1.09.2010 r. ,

– daty zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia społecznego z tytułu zawarcia tej umowy jak również daty otrzymania przez wnioskodawczynię decyzji o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i ustalenia czy zawarcie umowy o pracę pozostawało w związku z otrzymaniem przez wnioskodawczynię decyzji o podleganiu ubezpieczeniu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jak to sugeruje pozwany organ rentowy ,

- potrzeby zatrudnienia pracownika w okresie kiedy (...) nie funkcjonowało , a (...) nie miało środków na wynagrodzenie za pracę ,

- jakie czynności związane z organizacją (...) wnioskodawczyni wykonywała w czasie kiedy była zatrudniona jeszcze w charakterze (...)w wymiarze ¼ etatu i jeżeli czynności te nie zostały zakończone , to dlaczego nie została zawarta umowa o pracę z dniem 1.09.2010 r. i w tym miesiącu wnioskodawczyni nie została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego , a tylko została wyrejestrowana z ubezpieczenia ,

- zakresu czynności wykonywanych przez wnioskodawczynię w okresie od 1.09.2010 r. do 31.01.2011 r. , a w szczególności jaka dokumentacja potwierdza ich wykonywanie ,

- czasu pracy , miejsca pracy wnioskodawczyni określonego umową , list obecności , wynagrodzenia za pracę, podporządkowania pracodawcy,

- skoro wbrew ustaleniom Sądu I instancji w tym czasie nie była (...)a Sąd nie ustalił w jaki konkretny sposób pracodawca sprawował kierownictwo nad odwołującą się.

Brak wyjaśnienia tych okoliczności powoduje , że w sprawie niedojrzałej do rozstrzygnięcia został wydany wyrok , który jest przedwczesny.

W ponownym postępowaniu rzeczą Sądu I instancji będzie przy uwzględnieniu powyższych uwag ponowne przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków M. H. , J. D. i wnioskodawczyni i dokonanie oceny materiału dowodowego sprawy pod kątem czy wnioskodawczyni wykonywała pracę w spornym okresie w ramach umowy o pracę w rozumieniu art. 22 § 1 kp oraz czy zawarcie umowy o pracę nie zmierzało do obejścia prawa poprzez naruszenie art. 58 § 1 kc czy też art. 83 kc w związku z art. 300 kp.

Z wyżej przytoczonych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku na zasadzie art. 386 § 4 kpc .