Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

	Przewodniczący:	SSA Barbara Gonera
	Sędziowie:	SSA Irena Mazurek (spr.) SSA Ewa Preneta-Ambicka
	Protokolant	st. sekr. sądowy Maria Piekiełek

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2019 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 30 listopada 2017 r. sygn. akt III U 350/17

I. o d d a l a apelację,

II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawcy J. W. kwotę 240 zł ( dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt III AUa 105/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 lutego 2019 r.

Decyzją z dnia 26 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy J. W. prawa do emerytury pomostowej, dochodzonego wnioskiem z dnia 27 marca 2017 r.
w trybie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. , poz.664 ). Powołując w podstawie prawnej decyzji art. 4 ww. ustawy organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia jednej z koniecznych przesłanek nabycia prawa do dochodzonego świadczenia emerytalnego, ponieważ nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat , a jedynie 2 lata, 5 miesięcy i 24 dni , oraz przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.). Zakład uwzględnił wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o.
w L. od 9 września 2013 r. do 17 sierpnia 2016 r. na stanowisku ładowacza nieczystości stałych , natomiast nie uwzględnił okresu pracy od 4 kwietnia 1979 r. do 24 kwietnia 1980 r. w (...) w L. na stanowisku kierowcy ciągnika , przy uzasadnieniu , że nie była to praca w transporcie .

Wnioskodawca J. W. odwołał się od powyższej decyzji ZUS do Sądu Okręgowego w Przemyślu. W odwołaniu z dnia 10 maja 2017 r. wnioskodawca, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej, zarzucił że wbrew stanowisku ZUS legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych ponieważ taki charakter miał cały okres jego pracy na stanowisku kierowcy ciągnika ,czy następnie operatora koparko-spycharki w (...) L. ( od 4 kwietnia 1979 r. do 24 kwietnia
1980 r. ) i w PGR C. ( od 24 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1989 r. – jako kierowca ciągnika i od 1 września 1989 r. do 31 października 1993 r. na stanowisku operatora koparko – spycharki ) , co potwierdzić mieli - wnioskowani do przesłuchania - świadkowie.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 3 lipca 2017 r. pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie żądania wnioskodawcy z tego samego względu, jaki powołany został w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo organ rentowy naprowadzał ,że w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd , iż praca w charakterze kierowcy ciągnika może być uznana za pracę w szczególnych warunkach jedynie w przypadku, kiedy wykonywana jest w zadaniach transportowych, nie zaś przy pracach polowych.

Sąd Okręgowy w Przemyślu, po rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z dnia
30 listopada 2017r. (sygn. akt III U 350/17) zmienił zaskarżoną decyzję ZUS
w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy J. W. prawo do emerytury pomostowej – w ustawowej wysokości – począwszy od 26 kwietnia 2017 r. oraz zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawcy kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca J. W., ur. dnia (...), począwszy od dnia 14 lutego 2017 r. uzyskał prawo do świadczenia przedemerytalnego. W dniu 27 marca 2017 r. złożył wniosek o emeryturę pomostową, dołączając dokumentację potwierdzającą m.in. ,że od 4 kwietnia 1979 r. do 24 kwietnia 1980 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy ciągnika, kombajnu lub pojazdów gąsienicowych w (...) w L., oraz od 25 kwietnia 1980 r. do 31 października 1993 r. był zatrudniony w PGR w C. na stanowisku kierowcy ciągnikowego oraz operatora. Na podstawie tak zgromadzonej dokumentacji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaskarżoną odmowną decyzję. Opierając się na dowodach osobowych z zeznań świadków oraz wnioskodawcy Sąd Okręgowy ustalił, że J. W. , będąc zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w L. na stanowisku kierowcy ciągnikowego wykonywał zarówno usługi transportowe m.in. na rzecz (...), jak też rolników indywidualnych jak i prace polowe. . Usługi transportowe świadczone były przez cały rok kalendarzowy, natomiast prace polowe wykonywane były od kwietnia do końca października. W (...) przyjęło się, iż pracownicy z większym stażem wykonywali wyłącznie prace polowe, natomiast młodsi kierowcy odsyłani byli do prac transportowych. Tak też było w przypadku wnioskodawcy, który miał do dyspozycji ciągnik marki U. (...) i do jego podstawowych obowiązków należało przewożenie materiałów budowlanych, tj. kamienia oraz masy asfaltowej. Doraźnie wnioskodawca wykonywał również prace polowe. Ciągnik, którym kierował wnioskodawca nie był ogrzewany, jak również nie posiadał amortyzatorów. Z kolei w okresie zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w C. –Zakładzie w N., wnioskodawca od 25 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1989 r. wykonywał prace na stanowisku kierowcy ciągnikowego, natomiast od 1 września 1989 r. otrzymał angaż na stanowisko operatora koparko - spycharki. PGR prowadził produkcję rolną, zwierzęcą,
a także świadczył zlecone usługi na rzecz podmiotów zewnętrznych. Zakład zatrudniał około 20 traktorzystów spośród których 5 pracowało w transporcie, bowiem również i tutaj obowiązywała zasada, że pracownicy z większym stażem wykonywali wyłącznie prace polowe, natomiast młodsi kierowcy odsyłani byli do prac transportowych. Tak też było w przypadku wnioskodawcy, który miał do dyspozycji ciągnik marki U. (...). Od wiosny zajmował się wywożeniem w pole materiałów siewnych, nawozów mineralnych (z zakładu w C. na pola znajdujące się C., G., C., N. - ok. 7-8 km). Poruszał się drogami polnymi (do 1 km) i publicznymi. Nadto od połowy maja jeździł do suszarni i przewoził zboża, paszę dla trzody chlewnej z L. (ok. 12 km) do magazynu w N.. Ponadto w czerwcu zwoził siano do bazy w N. z pól znajdujących się w N. i G.. Woził rzepak z pól, a także zboże do Gospodarstwa w N. oraz do suszarni do L., W. (tj. ok 95-100 km). Ponadto transportował ziemniaki i buraki z pola do gospodarstwa w N. oraz na skup do L.. Z kolei w sezonie jesiennym wywoził materiały siewne i nawozy mineralne z magazynów z N. na poszczególne pola, kukurydzę do silosów w N. z G., N. i C. (ok 7 do 12 km). W okresie zimowym przewoził zboże do mieszalni pasz w L. Starym, a stamtąd odbierał paszę i wiózł ją do N. (ok. 12 km). Jeździł także po trociny (na ściółkę) do Tartaku w R., a także rozwoził węgiel dla pracowników. Następnie z dniem 1 września 1989 r. rozpoczął pracę na stanowisku operatora koparko – spycharki w Oddziale (...)Budowlanym i pracował przy remontach obór, budowie dróg, kopaniu rowów, ładowaniu kamienia, załadunku żwiru, piasku i zboża. Usługi te wykonywany były na rzecz osób indywidualnych. Wnioskodawca obsługiwał pojazd marki O., który był pojazdem samojezdnym, kołowym i posiadał łyżkę załadunkową o pojemności 0,6 m ³. W okresie od 12 lutego 1990 r. do 31 sierpnia 1990 r. i od 1 marca 1993 r. do 31 maja 1993 r. wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym. Opierając się z kolei na opinii biegłego z zakresu bhp ( jako w pełni miarodajnej z uwagi na fachowość biegłego i zupełność opinii, przy jednoczesnym odrzuceniu stawianych do niej przez organ rentowy zarzutów jako wyłącznie polemicznych z równoczesnym oddaleniem wniosku ZUS o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego , jako w tej sytuacji zbędnego i prowadzącego jedynie do przewlekłości postępowania ) , sąd pierwszej instancji ustalił ,że stopień uciążliwości i szkodliwości wykonywanej przez wnioskodawcę pracy przy pracach polowych w spornych okresach czasu był równoważny ze stopniem szkodliwości i uciążliwości pracy na takim samym stanowisku wykonywanej w branży transportowej oraz budownictwie i przemyśle maszyn budowlanych , prowadząc do szybszego starzenia się organizmu. Jak podkreśli bowiem Sąd Okręgowy- posiłkując się w tym względzie w zupełności ww. opinią biegłego- wnioskodawca jako kierowca ciągnika rolniczego był narażony na nadmierny hałas, drgania mechaniczne, substancje i preparaty chemiczne oraz czynniki biologiczne. Jeśli chodzi o nadmierny hałas, to traktorzysta przy pracach polowych jest nawet w większym stopniu narażony na wyższe przekroczenie norm hałasu jak kierowca ciągnika przy pracach transportowych, bowiem poziom hałasu w warunkach prac polowych zależy od wydatkowanej mocy silnika, rozwijanej siły uciągu, prędkości jazdy i stanu technicznego układów funkcjonalnych ciągnika. Z kolei w przypadku drgań ciągnika , szczególnie te o niskich częstotliwościach negatywnie oddziałują na organy ciała ludzkiego. Długotrwałe narażenie człowieka na drgania może wywołać zaburzenia w organizmie, doprowadzając w konsekwencji do trwałych nieodwracalnych zmian chorobowych, co powoduje szybszy proces starzenia się organizmu. Z kolei do zagrożeń chemicznych, na które był wnioskodawca narażony przy pracach polowych , należy zaliczyć kontakt ze środkami ochrony roślin, nawozami sztucznymi, paliwami i smarami. Środki ochrony roślin (pestycydy) należą zaś do najbardziej szkodliwych związków, na których działania są narażeni kierowcy ciągników. Ponadto wszyscy kierowcy zawodowi przechodzą te same badania psychofizyczne i takie same przechodzą badania kierowcy pracujący na ciągnikach w rolnictwie , przy czym kierowca w transporcie najczęściej transportuje przyczepy, natomiast kierowca polowy oprócz przyczep transportuje również maszyny rolnicze. W rezultacie tego rodzaju praca odwołującego się stanowiła o nawet większym stopniu narażenia na czynności szkodliwe dla zdrowia niż w przypadku prac transportowych kierowców ciągników, bo oprócz czynników wspólnych takich jak: drgania i hałas, występowały dodatkowo czynniki biologiczne i chemiczne. Podobnie oceniona została praca wnioskodawcy na stanowisku operatora koparko – ładowarki , przy jej przyporządkowaniu do Dział V, poz. 3 Wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Nr 8,poz.43 ze zm.) . W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Przemyślu , dokonując oceny prawnej sprawy, stwierdził więc ,że wnioskodawca J. W. legitymuje się wymaganym 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych ( łącznie z tym uwzględnionym przez ZUS , 16 lat, 6 miesięcy i 28 dni) , co jednocześnie stanowiło o spełnieniu przez niego wszystkich koniecznych przesłanek nabycia prawa do dochodzonej emerytury pomostowej , przewidzianych w art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. , poz.664 ) , przy zobowiązaniu organu rentowego do podjęcia wypłaty tego świadczenia od dnia złożenia wniosku emerytalnego , stosownie do art 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z art. 26 ust. 1 ww. ustawy o emeryturach pomostowych . W podstawie prawnej wyroku powołany także art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. , zaś w zakresie przyjętego rozstrzygnięcia o kosztach procesu art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).

Wyrok Sądu Okręgowego w Przemyślu z dnia 30 listopada 2017 r. zaskarżony został przez pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R., który w apelacji z dnia 22 stycznia 2018 r. zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności, art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz. 664 ) w zw. z § 2 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) i uznanie, że wnioskodawca udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w konsekwencji ma prawo do emerytury pomostowej ,oraz naruszenie przepisów prawa procesowego, w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zbyt jednostronną ocenę dowodów i przyjęcie, że opinia biegłego z zakresu bhp stanowi wiarygodny dowód na okoliczność wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy ciągnika ,wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku
w całości poprzez oddalenie odwołania lub ewentualne uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sądowi pierwszej instancji. W krótkim uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego apelujący naprowadzał ,że jego wątpliwości dotyczą uznania za pracę w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia wnioskodawcy od 4 kwietnia 1979 r. do 24 kwietnia 1980 r. i od 25 kwietnia 1980 r. do 31 sierpnia 1989 r., bowiem w tym czasie wnioskodawca wykonywał ciągnikami zarówno prace transportowe, jak również prace polowe oraz poruszał się drogami polnymi nie uczestnicząc w ruchu drogowym. W ocenie apelującego w tej sytuacji nie ma podstaw do zakwalifikowania prac polowych, jakie wykonywał wnioskodawca , do prac wykonywanych przez niego w transporcie, wskazując przy tym na wyrok Sądu Najwyższy z dnia 3 grudnia 2013 r., I UK 172/13 , Lex nr 1467147 ). Równocześnie apelujący zarzucał ,że Sąd Okręgowy bezzasadnie oddalił jego wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego w sytuacji , gdy dowód ten był niezbędny w celu ustalenia jakie okoliczności decydują o szczególnym obciążeniu psychofizycznym związanym z wykonywaniem prac w transporcie oraz ustalenia czy obciążenie psychofizyczne związane z prowadzeniem pojazdów w ruchu drogowym charakteryzującym się dużą liczbą uczestników, dużą ilością zasad mających odzwierciedlenie w licznych znakach drogowych,
a także ewentualnym negatywnym wpływem warunków atmosferycznych może być porównywane z obciążeniem psychofizycznym traktorzysty wykonującego prace
w polu, w obrębie gospodarstwa rolnego i na wewnętrznych drogach dojazdowych do pól.

W odpowiedzi na apelację z dnia 26 lutego 2018 r. wnioskodawca J. W. wniósł o jej oddalenie przy zasądzeniu od organu rentowego na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wg. norm przepisanych, podkreślając prawidłowość zarówno ustaleń faktycznych jak i oceny prawnej sprawy sądu pierwszej instancji.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie , rozpoznając apelację pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R., zważył co następuje:

Apelacja pozwanego organu rentowego jest nieuzasadniona i jako taka podlega oddaleniu.

Zaskarżony bowiem wyrok Sądu Okręgowego w Przemyślu z dnia 30 listopada 2017 r. jest – w ocenie tutejszego sądu - trafny i odpowiada prawu , przy prawidłowych ustaleniach faktycznych , które poczynione zostały przez sąd pierwszej instancji w oparciu o dostatecznie zgromadzony materiał dowodowy ( przy słusznym oddaleniu wniosku skarżącego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego w sytuacji gdy już biegły z zakresu bhp dokonał właściwej analizy i porównań także w zakresie obciążenia psychofizycznego kierujących ciągnikiem przy pracach polowych i wykonujących prace transportowe) w ramach swobodnej oceny dowodów , bez przekroczenia ram zakreślonych w tym względzie przez art.233 § 1 k.p.c. To zaś powoduje ,że ustalenia te sąd odwoławczy uznaje za własne , co czyni zbędnym ich powielanie w uzasadnieniu przedmiotowego rozstrzygnięcia (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r. I PKN 339/98, OSNP 1999/24/776) .

Przede wszystkim jednak już na wstępie zauważyć należy niekonsekwencję skarżącego organu rentowego ,który z jednej strony nadal kwestionuje możliwość uznania pracy wnioskodawcy jako kierowcy ciągnika w rolnictwie przy pracach polowych za pracę w warunkach szczególnych z Działu VIII poz. 3 Wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Nr 8,poz.43 ze zm.) w sytuacji szczegółowej analizy i pogłębionych rozważań Sądu Okręgowego , które pozwoliły na ustalenie narażenia wnioskodawcy na tożsamą a nawet większą ekspozycję czynników szkodliwych dla zdrowia jak kierowcy ciągników zatrudnieni w transporcie , z drugiej zaś akceptuje tego rodzaju konkluzję sądu pierwszej instancji w odniesieniu do oceny pracy wnioskodawcy na stanowisku operatora koparko-spycharki , przy jej przyporządkowaniu do Działu V poz.3 ww. Wykazu ( a więc także poza Działem Rolnictwo , do którego przynależał pracodawca wnioskodawcy ).

Niezależnie od tego zauważyć przyjdzie , że - niekwestionowane w apelacji- ustalenia Sądu Okręgowego w Przemyślu dotyczące sposobu i rodzaju wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku kierowcy ciągnika wskazywały ,iż co do zasady wykonywał on prace transportowe , a prace polowe jedynie sporadycznie – ubocznie ( przy czym nawet w tym wypadku pokonując niejednokrotnie znaczne odległości przy poruszaniu się po drogach publicznych ) , co w świetle ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego ( por. m.in. wyrok z dnia 12 kwietnia 2012 r., II UK 223/11, OSNP 2013/7-8/86) nie stało na przeszkodzie w uznaniu tego całego spornego okresu za pracę w warunkach szczególnych .

Gdy zaś idzie o samą problematykę zaliczania pracy kierowców ciągników
w rolnictwie przy pracach polowych do pracy w warunkach szczególnych z Działu VIII poz. 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Nr 8,poz.43 ze zm.) to stwierdzić należy ,że wątpliwości skarżącego wynikają niewątpliwie z prezentowanej na przestrzeni ostatnich lat linii judykacyjnej Sądu Najwyższego , który –odstępując od dotychczasowego stanowiska uznającego pracę kierowców ciągników ( traktorzystów) w rolnictwie za pracę w warunkach szczególnych ( por. m. innymi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2013 r. III UK 144/12, Lex nr1455745) ) , kładąc nacisk na stanowiskowo - branżowy wykaz tych prac zawarty w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U.
Nr 8, poz. 43 ze zm.)- wyraża pogląd o możliwości uznania tego rodzaju prac za pracę w warunkach szczególnych jedynie w odniesieniu do prac transportowych wykonywanych ciągnikiem , gdy zaś idzie o prace polowe tylko wówczas gdy kierujący ciągnikiem byliby narażeni na taką samą ekspozycję czynników szkodliwych dla zdrowia jak ci zatrudnieni w transporcie ( por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2017 r. III UK 51/16 , Lex nr 2258032 ) . Nie można przy tym nie zauważać , że judykatura Sądu Najwyższego w omawianej kwestii jest wyjątkowo niejednolita . O ile bowiem – tak jak w ww. wyroku z 26 stycznia 2017 r. , czy w wyroku z dnia 29 czerwca 2017r. III UK 166/16 , Lex nr 2349406 -Sąd Najwyższy , przy zaleceniu czynienia odpowiednich porównań narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia prac kierowców ciągników w transporcie z pracą kierowców ciągników przy pracach polowych , a priori nie wyklucza uznania tych ostatnich prac za pracę
w warunkach szczególnych , to w innych orzeczeniach w zdecydowany sposób nawet taką możliwość neguje ( por. nie pub. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2016 r. III UK 1/16) , gdy z kolei w uzasadnieniu postanowienia z dnia
9 lipca 2013 r. III UK 6/13, Lex nr 1353233 podkreśla ,nawet bez czynienia jakichkolwiek porównań , że jest w pełni możliwe uznanie za pracę w warunkach szczególnych prac wykonywanych przez kierowców ciągników (...) w miesiącach szczególnego spiętrzenia się prac polowych tj. w okresie od kwietnia do listopada każdego roku. Znane są też i takie orzeczenia Sądu Najwyższego którymi , przy tożsamych zarzutach skarżącego ,odmówiono przyjęcia skarg kasacyjnych do rozpoznania, i tu tytułem przykładu można wskazać na nie pub. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 22 marca 2017 r. III UK 139/16. Znamienne są zaś jedne z ostatnich orzeczeń Sądu Najwyższego : z dnia 13 listopada 2018 r. III UK 168/17, Lex nr 2578241 , gdzie w zdaniu odrębnym do zapadłego wyroku SSN Krzysztofa Staryka znalazł się wywód na uzasadnienie tezy , iż w Dziale VIII poz. 3 Wykazu przewidziano wprost pracę kierowców ciągników w rolnictwie , tak więc wykonywaną zarówno przy pracach agrarnych jak i transportowych, czy uprzednie z dnia 31 sierpnia 2017 r. III UK 185/16, Lex nr 2390696 , w którym po raz pierwszy zwrócono uwagę na czynnik temporalny związany ze zmianą przepisów kwalifikujących pracę w warunkach szczególnych .Odnosząc zaś tego rodzaju uwagę na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy ,że J. W. wykonywał pracę kierowcy ciągnika pod rządami trzech różnych przepisów wykonawczych (rozporządzeń) normujących kwalifikację prac w warunkach szczególnych . W obowiązującym do dnia 31 grudnia 1979 r. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 r. w sprawie zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia (Dz.U. Nr 39, poz.176 ze zm. ) uwzględniano wprost prace traktorzystów (Dział XVII rolnictwo i leśnictwo, poz.1). Stosownie zaś do § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia (Dz. U. Nr 13, poz. 86) pracownicy, którzy z tytułu zaliczenia ich pracy do pierwszej kategorii zatrudnienia nabyli uprawnienia na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, zachowują te uprawnienia. Identyczne brzmienie (tyle , że w § 19) przewiduje też obecnie obowiązujące rozporządzenie. W tym aspekcie rysuje się obowiązek oceny zwrotu "przepisy dotychczasowe", których dotyczy uchwała Sądu Najwyższego
z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01 (OSNAPiUS 2002/10/ 243). W tej uchwale uznano zaś , że za przepisy dotychczasowe należy uznać przepisy powołanego rozporządzenia Rady Ministrów wydanego na podstawie upoważnienia zawartego
w art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 z późn. zm.), i choć ustawa ta utraciła moc na podstawie art. 195 pkt 5 ustawy emerytalnej , to w judykaturze Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 25 lutego 2010 r., I UK 215/09, LEX nr 889728) przyjęto, że powołana wyżej uchwała nie wyklucza obowiązywania § 19 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Podsumowując stwierdzić więc przyjdzie ,że zagwarantowanie tym sposobem zachowania dotychczasowych uprawnień rozszerza katalog prac wykonywanych w szczególnych warunkach, o których mowa w § 4 na prace dotychczas zaliczone do I kategorii zatrudnienia, zwłaszcza w razie ustalenia przeniesienia ich do nowego wykazu branżowego (z rolnictwa do transportu). Takie też stanowisko zajął już tut. Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyrokach z dnia : 26 września 2016 r. III AUa 721/17 , czy 21 listopada 2018 r. III AUa 1/18 . Z tego to już względu należało uznać rację odwołującego się i to niezależnie od dokonanego przez sąd pierwszej instancji prawidłowego ustalenia o tożsamym a nawet wyższym stopniu narażenia wnioskodawcy jako kierowcy ciągnika wykonującego prace polowe , na ekspozycję czynników szkodliwych dla zdrowia jak kierowcy ciągników zatrudnieni w transporcie .

Z tych wszystkich więc wyżej naprowadzonych względów, należało ostatecznie w postępowaniu awiacyjnym – w ślad za sądem pierwszej instancji - potwierdzić uprawnienie wnioskodawcy J. W. do emerytury pomostowej , stwierdzając spełnienie przez niego wszystkich koniecznych ku temu przesłanek przewidzianych w art.4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz.1924 ) . Mając zaś powyższe i na podstawie art.385 k.p.c. orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku. Końcowy wynik sprawy uzasadniał z kolei obciążenie skarżącego organu rentowego poniesionymi przez wnioskodawcę w postępowaniu apelacyjnym kosztami zastępstwa procesowego
w kwocie 240 zł , o czym orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku na podstawie
art.98 §1 k.p.c. w zw. z art.108 § 1 k.p.c. i § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

ZARZĄDZENIE

1/ (...). M. Z..

2/ (...)

3/ (...) (...)

(...)