Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

	Przewodniczący:	SSA Alicja Podczaska
	Sędziowie:	SSA Ewa Madera SSA Mirosław Szwagierczak (spr.)
	Protokolant	st. sekr. sądowy A. K.

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku D. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o rentę rodzinną oraz o dodatek dla sieroty zupełnej

na skutek apelacji wniesionej przez stronę pozwaną

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 20 marca 2015 r. sygn. akt IV U 1979/13

I.  oddala apelację ,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawczyni D. D. kwotę 120 zł ( słownie : sto dwadzieścia złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym .

Sygn. akt III AUa 592/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 lipca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie art. 68 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS odmówił D. D. prawa do renty rodzinnej, ponieważ całkowita niezdolność do pracy wnioskodawczyni nie powstała w okresach wymienionych w powołanym przepisie.

Kolejną decyzją z dnia 19 lipca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie art. 76 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS odmówił D. D. prawa do dodatku dla sieroty zupełnej, jako osobie nieuprawnionej do renty rodzinnej.

W odwołaniu od powyższych decyzji wnioskodawczyni domagała się ich zmiany i przyznania renty rodzinnej wraz z dodatkiem dla sieroty zupełnej, podnosząc że jej niepełnosprawność powstała w trakcie nauki w szkole.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc że całkowita niezdolność do pracy wnioskodawczyni nie powstała przed ukończeniem 16 roku życia, ani też w okresie uczęszczania do szkoły.

Wyrokiem z dnia 20 marca 2015 r., sygn. akt IV U 1979/13, Sąd Okręgowy w Rzeszowie zmienił zaskarżone decyzje z dnia 19 lipca 2013 r., w ten sposób że przyznał D. D. rentę rodzinną od daty złożenia wniosku na stałe ( pkt. I), przyznał wnioskodawczyni dodatek dla sieroty zupełnej od daty przyznania renty rodzinnej na stałe (pkt. II) oraz zasądził od (...) Oddziału w R. na rzecz adw. A. Z. w R. kwotę 60 zł powiększoną o stawkę podatku VAT.

Sąd ustalił, że D. D., ur. (...), ukończyła naukę w Liceum Ekonomicznym w R. w dniu 3.06.1996 r., a od 1.10.2001 r.

rozpoczęła studia w Wyższej Szkole (...) w P.. Dalej Sąd ustalił, że wnioskodawczyni była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 28.09.1998 r. do 31.08.2003 r., a do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1.09.2003 r. do 28.02.2015 r. Ojciec wnioskodawczyni E. D. zmarł w dniu (...)., a matka G. D. w dniu(...)

Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii. Biegły psycholog rozpoznał u badanej czynnościowe osłabienie oun oraz patologiczne zmiany osobowości, charakterystyczne dla procesu psychotycznego schizofrenicznego. Biegły psychiatra w opinii z dnia 10.11.2014 r. stwierdził objawy choroby psychicznej, pod postacią schizofrenii paranoidalnej i uznał wnioskodawczynię za całkowicie niezdolną do pracy, od 2 lipca 2001 r. na stałe. Powyższe opinie zostały uznane przez Sąd za wiarygodną podstawę czynienia ustaleń faktycznych. Zdaniem Sądu I instancji wnioskodawczyni wykazała, że jest trwale całkowicie niezdolna do pracy oraz że jej niezdolność powstała, przed ukończeniem 25 roku życia.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy domagał się jego zmiany i oddalenia odwołania, zarzucając naruszenie art. 68 ust. 1 i art. 76 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że rozpoznając obecny, wniosek o przyznanie prawa do renty rodzinnej, oparł się na orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS z dnia 28 lutego 2011 r., który stwierdził, że wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy do 28.02.2015 r., a jako datę powstania całkowitej niezdolności do pracy wskazał 1 czerwca 2003 r. W ocenie organu rentowego ustalona w postępowaniu sądowym data powstania całkowitej niezdolności do pracy na dzień 2.07.2001 r. nie daje podstaw do przyznania renty rodzinnej, skoro wnioskodawczyni nie kontynuowała nauki od daty ukończenia liceum (czerwiec 1996 r.) do 30.09.2001 r.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik wnioskodawczyni domagała się jej oddalenia, wskazując że wnioskodawczyni spełnia warunki do przyznania prawa do renty rodzinnej bez względu na wiek (art. 68 ust. 1 pkt. 3 ustawy emerytalnej), ponieważ całkowita niezdolność do pracy powstała w okresie do ukończenia nauki w szkole i przed osiągnięciem 25 lat.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu, ponieważ zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie jest trafny i nie narusza prawa.

Spór w sprawie dotyczył prawa wnioskodawczyni do renty rodzinnej na podstawie art. 68 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( t. jedn. 2015, 748) oraz mającego charakter akcesoryjny do tego świadczenia dodatku dla sieroty zupełnej, a w szczególności mającej kluczowe znaczenie daty powstania całkowitej niezdolności do pracy. Wnioskodawczyni z racji swojego wieku może obecnie wywodzić uprawnienie do renty rodzinnej wyłącznie w oparciu o art. 68 ust. 1 pkt. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W sprawie o świadczenie rentowe to ustalenia biegłych lekarzy sądowych dostarczają sądowi wiedzy specjalistycznej, koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenia rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości, a także daty ich powstania. Sąd I instancji przeprowadził dowód z opinii biegłego psychiatry, który wskazał jako datę powstania całkowitej niezdolności do pracy dzień 2 lipca 2001 r., uzasadniając to ustalenie w sposób rzeczowy i przekonujący. Biegły wyjaśnił również przyczyny, dla których nie podziela daty początkowej, przyjętej przez ZUS.

Zgodnie z art. 68 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do renty rodzinnej po rodzicu przysługuje dziecku bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy do ukończenia 16 roku życia lub do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat życia. Ustalenie daty powstania całkowitej niezdolności do pracy na dzień 1 lipca 2001 r. umożliwia ustalenie prawa do renty rodzinnej, skoro data ta przypada przed ukończeniem przez D. D. nauki w szkole i przed osiągnięciem 25 lat życia. Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do podzielenia stanowiska organu rentowego, że przerwa w nauce, w okresie w którym może powstać całkowita niezdolność do pracy, uzasadniająca powstanie prawa do renty rodzinnej, przekreśla możliwość ustalenia tego prawa. Wykładnia poczyniona przez organ rentowy prowadziłaby do sformułowania dodatkowego, pozaustawowego warunku.

Wnioskodawczyni była całkowicie niezdolna do pracy i kontynuowała naukę przed ukończeniem 25 roku życia. Pozytywne przesądzenie prawa wnioskodawczyni do renty rodzinnej, w sytuacji gdy jej oboje rodzice nie żyją, skutkować musiało przyznaniem dodatku dla sieroty zupełnej

Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w punkcie I sentencji na podstawie art. 385 kpc. O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w punkcie II na podstawie art. 98 i art. 109 § 2 kpc, przy uwzględnieniu taryfowych stawek tego wynagrodzenia przewidzianych w § 13 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( t. jedn. Dz. U. 2013 nr 461).