Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 30 września 2021 r.

Postanowieniem z dnia 11 marca 2021 r. ( sygn. akt IV U 1714/19) Sąd Okręgowy w Rzeszowie , w sprawach z odwołań H. Ż. od decyzji
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia z 2 lipca
2019 r. odmawiającej przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocną decyzją z dnia 2 kwietnia 2014 r.
oraz decyzji z dnia 4 września 2019 r. odmawiającej wznowienia postępowania
( połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c. )

- w pkt. I- stwierdził umorzenie postępowania z dniem 12 stycznia 2021 r. ,

- w pkt II zaś- zasądził od pozwanego organu rentowego na rzecz wnioskodawczyni kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

U podstaw powyższego rozstrzygnięcia legł fakt wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w dniu 12 stycznia 2021 r. , w trybie art. art. 194 j ustawy o emeryturach rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, decyzji w której ustalając na nowo wysokość emerytury w obniżonym wieku wnioskodawczyni
z pominięciem art. 25 ust.1 b ww. ustawy podjął wypłatę tego świadczenia od dnia 18 marca 2014 r. wraz ze stosownym wyrównaniem od wyżej wskazanej daty do dnia 9 lipca 2017 r. ( jako, że po tej dacie tak ustalona emerytura okazała się być świadczeniem mniej korzystnym niż renta rodzinna przyznana wnioskodawczyni od dnia
10 lipca 2017 r.) Jako podstawę prawną stwierdzenia umorzenia postępowania
z mocy prawa Sąd I instancji powołał art.2 ust. 4 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( Dz.U. z 2020 r.,poz.1222). Uznając jednocześnie, że w tej sytuacji pozwany organ rentowy uległ w sporze wnioskodawczyni ( uwzględniając jej roszczenie ) Sąd Okręgowy Rzeszowie obciążył pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. kosztami zastępstwa procesowego H. Ż., przy wskazaniu na art. 98 § 1 k.p.c. i § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. ,poz.265)

Postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 11 marca 2021 r.
, w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu ( pkt II postanowienia) zaskarżone zostało przez pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. , który zarzucając w tym zakresie naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. przez bezzasadne przyjęcie, że w zaistniałej sytuacji procesowej : stwierdzenia umorzenia postępowania z mocy prawa w trybie art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS ( Dz.U. z 2020 r, poz. 1222) jest on stroną przegrywającą proces ,wnosił o zmianę zaskarżonego orzeczenia i nieobciążanie go kosztami zastępstwa procesowego wnioskodawczyni , przy jednoczesnym obciążeniu odwołującej się jego kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym. W uzasadnieniu zażalenia skarżący organ rentowy w szczególności podkreślał , że wydana przez niego decyzja z dnia 12 stycznia 2021 r. nie była decyzją o jakiej stanowi art. 477 ¹³ § 1 k.p.c. , a umorzenie postępowania było skutkiem przewidzianej przez ustawodawcę w powołanej wyżej ustawie nowelizującej regulacji prawnej , którą ZUS był zobowiązany zastosować .

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawczyni H. Ż. wniosła
o jego oddalenie przy obciążeniu skarżącego poniesionymi na tym etapie postępowania kosztami zastępstwa procesowego, a w przypadku uwzględnienia zażalenia o nieobciążanie jej kosztami postępowania zażaleniowego pozwanego organu rentowego podając , że jest wdową a jej jedynym źródłem utrzymania jest emerytura w kwocie(...) zł miesięcznie.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, ,rozpoznając zażalenie pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R., zważył co następuje :

Zażalenie pozwanego organu rentowego jest w pełni zasadne , co skutkować musi wydaniem przez tut. Sąd orzeczenia reformatoryjnego , które w tym przypadku oznacza konieczność uchylenie zaskarżonego postanowienia, celem wyeliminowania go z porządku prawnego .

Zgodzić się bowiem w zupełności ze skarżącym należało .że w zaistniałej sytuacji procesowej : stwierdzenia umorzenia postępowania z mocy prawa w trybie
art. 2 ust.4 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS ( Dz.U. z 2020 r.,poz.12777) brak było podstaw do uznania ,że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. jest stroną przegrywającą w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. , tym bardziej ,że jego działanie ( wydanie decyzji z dnia 12 stycznia 2021 r. ) w efekcie którego doszło do uwzględnienia docelowego żądania wnioskodawczyni , ponownego ustalenia wysokości emerytury w obniżonym wieku
z pominięciem ,zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia
6 marca 2019 r. P 20/16 , art. 25 ust. 1 b ustawy emerytalnej , nie było skutkiem podzielenia racji odwołującej się ( która notabene w niniejszym postępowaniu sądowym mogła co najwyżej domagać się przywrócenia terminu do wniesienia skargi
o wznowienie postępowania przy następczym jego wznowieniu , stosownie do treści zaskarżonych decyzji ) ale było konsekwencją prac ustawodawczych , które w powołanej na wstępie ustawie nowelizującej ustawę o emeryturach i rentach z FUS wprowadziły taką możliwość .

Tym samym niewątpliwie decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 12 stycznia 2021 r. nie była decyzją o jakiej stanowi art. 477 ¹³ § 1 k.p.c. , a jednocześnie sam ustawodawca w powołanej ustawie nowelizującej przewidział umorzenie z mocy samego prawa tego rodzaju, jak w niniejszej sprawie ,postępowań sądowych . Z tych to więc względów i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzeczono jak w pkt. I sentencji postanowienia tut. Sądu ( żądanie skarżącego
„ zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez nieobciążanie go kosztami zastępstwa procesowego wnioskodawczyni” było niewłaściwie sformułowane bo sugerować mogło posłużeniem się art. 102 k.p.c. a przecież przepis ten nie mógł mieć swego zastosowania, skoro generalnie wykluczyć należało, że pozwany organ rentowy jest stroną przegrywającą ). Jednocześnie tak określona sytuacja procesowa , w której wskutek niewłaściwej oceny Sądu I instancji doszło do nieuzasadnionego zastosowania art. 98 § 1 k.p.c. , nadto przy uwzględnieniu trudnej sytuacji rodzinnej i materialnej wnioskodawczyni , czyniły zasadnym , w ocenie tut. Sądu , odstąpienie od obciążania H. Ż. kosztami zastępstwa procesowego pozwanego organu rentowego w postępowaniu zażaleniowym , o czym orzeczono jak w pkt II sentencji postanowienia, na podstawie art. 102 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1/ odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi ZUS/O R.-radcy prawnej B. P. ,

2/ następnie akta sprawy zwrócić Sądowi Okręgowemu w Rzeszowie .

„Niniejsze pismo umieszczone zostało na portalu informacyjnym w celach informacyjnych
i nie wywołuje skutków procesowych: doręczenie wywołujące skutki procesowe na zarządzenie przewodniczącego dokonane zostanie według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964r. – Kodeks postępowania cywilnego”.